Tak. Nie ma znaczenia, czy leczenie było finansowane przez pacjentów, czy uczestniczyli w którymś z programów finansowanych ze środków publicznych.

Nie ma też znaczenia, czy leczenie zakończyło się sukcesem, ani to, że para ma już dziecko z ciąży, która powstała naturalnie – jeśli obecnie stwierdzono niepłodność i para spełnia kryteria kwalifikacji.
 

Para nie może wziąć udziału w programie, jeśli:

• nie spełnia kryteriów kwalifikacji
• złoży pisemną rezygnację z udziału
• występują przeciwskazania medyczne:
  1. jeśli korzysta z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia:
     • nieodpowiednia reakcja na stymulację jajeczkowania (nie pozyskano co najmniej dwóch dojrzałych komórek jajowych w dwóch cyklach stymulacji – w każdym z osobna),
     • czynniki medyczne, które uniemożliwiają wykonanie procedury in vitro
  2. jeśli korzysta z dawstwa oocytów lub dawstwa zarodka – czynniki medyczne, które uniemożliwiają wykonanie procedury in vitro.

Środki finansowe, które są zabezpieczone w budżecie państwa, wystarczą, aby zapewnić dostęp do leczenia pacjentom, którzy tego potrzebują.

Może się zdarzyć opóźnienie rozpoczęcia kolejnego cyklu, ale tylko z powodów medycznych. Lekarz może zlecić przerwę między etapami leczenia, aby zwiększyć szanse na zajście w ciążę. Stan pacjentki powinien gwarantować jej prawidłowy i bezpieczny przebieg.

Składając ofertę udziału w programie ośrodki gwarantują, że są gotowe do przyjęcia pacjentów. W ofercie wskazywały też swój potencjał, to znaczy ilu parom i w jakim czasie są w stanie zapewnić leczenie. Ośrodki czekają na pacjentów.

Rodzicielstwo jest pięknym, ale i trudnym doświadczeniem. Korzystanie z dawstwa komórki rozrodczej lub dawstwa zarodka łączy się z koniecznością zaakceptowania tego, że dziecko, które się urodzi, nie będzie genetycznym dzieckiem pary. 

Placówka, która realizuje program, zapewni parom odpowiednią opiekę psychologiczną.

Jeśli para zdecyduje, że w leczeniu wykorzysta komórki rozrodcze, które pochodzą z dawstwa niepartnerskiego lub z dawstwa zarodka, psycholog musi potwierdzić, że są oni świadomi, co to oznacza i gotowi na tę formę leczenia oraz docelowo rodzicielstwa.

Nie ma limitu konsultacji psychologicznych. O ich liczbie decyduje para razem z psychologiem, który ich wspiera.

Tak. Pary, które mają utworzone i kriokonserwowane zarodki, mogą skorzystać z możliwości ich transferowania w ramach programu. 

W takiej sytuacji – zgodnie z zasadą dostępu do leczenia – kryterium wieku do kwalifikacji jest ta sama granica, co przy korzystaniu z dawstwa zarodka tj. kobiety do 45. roku życia, mężczyźni do 55. roku życia.

Dla osób, które chcą zabezpieczyć płodność na przyszłość, tą barierą jest dojrzałość, która pozwala na pozyskanie komórek rozrodczych.

Osoby dotknięte niepłodnością przed leczeniem in vitro muszą wyczerpać wszystkie inne dostępne metody leczenia. Nie ma więc konieczności ustalania tej granicy wieku.

Diagnostyka zależy od stanu zdrowia obojga partnerów i przebiegu dotychczasowego leczenia.

Leczenie niepłodności metodą in vitro może być rozpoczęte, jeśli zawiodły wszystkie inne dostępne metody. Chyba że, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, para nie ma możliwości na ciążę w wyniku innego leczenia.

Kolejność leczenia zależy od kolejności zgłoszeń do ośrodka i od kolejności kwalifikacji. Ale na termin rozpoczęcia leczenia będą miały wpływ głównie kwestie medyczne. Leczenie niepłodności musi być zsynchronizowane z cyklem menstruacyjnym pacjentki.

Ośrodki leczenia niepłodności mają ustawowy obowiązek posiadania procedur jakościowych, które dotyczą kluczowych i krytycznych etapów leczenia.

Program określa zakres badań, który musi być wykonany u każdej pary, oraz warunki kwalifikacji. Ostateczną decyzję podejmuje zespół terapeutyczny (lekarz, diagnosta laboratoryjny, embriolog i – w niektórych przypadkach – psycholog). 

Kwalifikacja do leczenia w programie to zadanie realizatora.

Ośrodki leczenia niepłodności, kwalifikując pary do in vitro, analizują, czy zostały wyczerpane wszystkie inne, dostępne metody, które mogłyby być zastosowane w danej sytuacji klinicznej – czyli w odniesieniu do problemu zdrowotnego, który dotyczy pary.

Program jest realizowany przez Ministra Zdrowia. Będzie on rozliczany przez MZ.

Obowiązek stworzenia programu polityki zdrowotnej, który zapewni finansowanie leczenia niepłodności metodą in vitro, nakłada na ministra zdrowia ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 146)

Wysokość środków finansowych na ten cel również została zabezpieczona w budżecie państwa w drodze ustawy.

Tę kwestię reguluje ustawa o leczeniu niepłodności. Prawidłowo rozwijające się zarodki, które powstały podczas leczenia niepłodności metodą in vitro, nie mogą zostać zniszczone. Para ponosi koszty ich przechowywania do momentu ich wykorzystania lub przekazania do dawstwa zarodków.

Po upływie dwudziestu lat od utworzenia wszystkie zarodki mogą być wykorzystane w dawstwie zarodka – niezależnie od decyzji pary.

Przepisy ustawy o leczeniu niepłodności obwiązują wszystkich, którzy leczą się w Polsce z zastosowaniem metody in vitro – również w ramach programu.

Zgodnie z regulacjami nie można stosować technik leczenia niepłodności metodą in vitro, aby tworzyć zarodki o pewnych cechach. Natomiast przy doborze zarodków, w tzw. dawstwie zarodków, dba się o to, by dawcy komórek rozrodczych, z których powstał zarodek, byli fenotypowo zbliżeni do przyszłych rodziców. Uwzględniane jest wtedy np. pochodzenie etniczne. Dzięki temu dziecko łatwiej adaptuje się w rodzinie i społeczności, w której wzrasta.

Nie ma żadnych dowodów, że ta metoda leczenia niepłodności zwiększa ryzyko wad wrodzonych.

Nie. Badanie w tym kierunku może być wykonane, aby określić stan zdrowia kobiety. W programie podstawowym kryterium kwalifikacji jest wiek.

Tak. Program finansuje całą procedurę in vitro. Refundowana jest kwalifikacja par, obowiązkowe badania oraz wszystkie części procedury in vitro, które są potrzebne do jej skutecznego i bezpiecznego przeprowadzenia. 

Program określa, w jakich sytuacjach poszczególne interwencje powinny być zapewnione.

Podczas trwania programu przechowywanie zarodków jest finansowane – do momentu ich wykorzystania. Następnie para samodzielnie opłaca przechowywanie zarodków do momentu ich wykorzystania lub przekazania do dawstwa zarodków. 

Od 1 lipca 2024 r. zmieniły się zasady refundacji leków dla pacjentów objętych leczeniem niepłodności w ramach programu. Obecnie, poza tym, że refundacją objęte są leki w następujących sytuacjach:

• każda kobieta może skorzystać z 3 cykli refundowanych leków
• kryterium wieku: refundacją leków objęte są kobiety, które nie ukończyły 40 roku życia
• wyniki badań: AMH powyżej 0,7 ng/ml lub FSH poniżej 15 mlU/ml w 2-3 dniu cyklu.

Dodatkowo leki takie są zapewnione każdej pacjentce objętej leczeniem w ramach Programu Polityki Zdrowotnej pn. „Leczenie niepłodności obejmujące procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, na lata 2024-2028”.